12 apr 2022 Relatie zakkende weides, CO2 en biodiversiteit
Stop zakken veenweidegebied, stop CO2 uitstoot en red de biodiversiteit, het kan echt!
Het veenweidegebied zakt, het wordt natter en natter. Eeuwen had men daar geen problemen mee, we verlaagden het waterpeil in de sloot en we boerden weer vrolijk door. Keer op keer werd het peil verlaagd en keer op keer werd alles toch weer natter. Deze vicieuze cirkel begon omstreeks 1450 toen de windwatermolen werd uitgevonden en heeft ertoe geleid dat het veenweidegebied nu drie meter lager ligt dan duizend jaar geleden.
Zodra veen boven water komt, verteert het en zakt het land. Dat wisten we al eeuwen, maar pas de laatste tijd maken we ons hier echt zorgen over. In het kader van de klimaatverandering letten we op de CO2 uitstoot. Het verteringsproces van het veen draagt 2-3 % bij aan de landelijke CO2 uitstoot. Dit kunnen we alleen voorkomen door ervoor te zorgen dat er niet opnieuw veen boven het grondwater komt, dus door het waterpeil niet verder te verlagen. Omdat het land voorlopig zal blijven zakken zal het land natter worden wat voor de agrarische bedrijfsvoering grote problemen zal opleveren. Dus werd er een commissie benoemd die dit dilemma bestudeerde.
Er doemden echter meer problemen op die een belangrijke rol zullen gaan spelen bij de toekomst van het veenweidegebied. Door de groeiende veestapel werd de uitstoot van stikstof in de loop van de jaren steeds groter. Samen met een aantal andere factoren betekende dit dat de stikstof neerslag onacceptabel groot is geworden, vooral in de natuurgebieden. Het veenweidegebied van de Stichtse Vecht en De Ronde Venen ligt vlak bij een aantal waardevolle natuurgebieden en is daarmee extra kwetsbaar. Er moet een oplossing gevonden worden voor de stikstof problematiek, er werd dus weer een commissie samengesteld om dit te onderzoeken.
Het biodiversiteitsverlies is een internationaal probleem, maar de achteruitgang van de weidevogels in Nederland is schrikbarend. De provincie Utrecht besloot daarom in enkele grote gebieden de weidevogels extra te beschermen. In de veenweiden van De Ronde Venen en Stichtse Vecht zal een weidevogel-areaal worden opgezet van 1000 ha. Dit houdt in dat het agrarisch gebruik wordt aangepast aan de eisen van de weidevogels. Het zal betekenen dat de veestapel verkleind wordt. Ook de CO2 problematiek en de stikstof problemen wijzen in de richting van extensivering van het agrarisch bedrijf. In het op te zetten weidevogelareaal zouden al deze problemen bij elkaar komen. Een aangepast extensiever agrarisch bedrijf met minder CO2 productie en minder stikstof uitstoot.
Op 22 april wordt in Vinkeveen -in het kader van het vijftig jarig bestaan van de Vinkeveense natuur- en milieuorganisatie De Groene Venen- een workshop georganiseerd gericht op de ontwikkeling van een groot weidevogelgebied in west Utrecht. Het doel van de workshop is om – zonder regeringscommissie – de start te maken voor de ontwikkeling van een totaalplan waarbij de CO2-problematiek, de te hoge uitstoot van stikstof en de verbetering van de biodiversiteit in één plan worden samengebracht. Het kan echt!
Luuc Mur, Streekholder Vechtplassencommissie