30 mrt 2019 Verleden, heden en toekomst: trendlijnen Stichtse Vecht
De gemeente heeft het bureau Steenhuis & Meurs opdracht gegeven de trendlijnen verder uit te werken.
Naar verwachting komt het rapport in april 2019 beschikbaar.
Bijzonder is dat Stichtse Vecht twee systemen en snelheden naast elkaar kent, de “langzame Vecht” en de “snelle Vecht” (grote infrastructuur) – “het leven op twee snelheden”. Op de ene plek lijkt het wel of de tijd eeuwen heeft stilgestaan, met de oude tuinen en dorpen. Op de andere plek is de dynamiek alom. Tezamen vormen deze grotere structuren de trendlijnen van Stichtse Vecht en zorgen zij voor een uitzonderlijke kwaliteit. De grote waarde en potenties komen in het rapport als eerste aan bod. Vervolgens worden de acht trendlijnen besproken:
- het Watersysteem
- (Rivier-)dorpen
- Veenontginningen
- Buitenplaatsen
- Waterlinies (OHW/NHW)
- Grote infrastructuur
- Suburbanisatie en Industrialisatie
- het Recreatielandschap
In het rapport worden de trendlijnen een voor een behandeld. De opzet is steeds eender, waarbij “verleden – heden – toekomst” per trendlijn als volgt zijn uitgewerkt:
- Verleden: In een korte introductie wordt de historische en ruimtelijke essentie van de trendlijn neergezet en worden de uitzonderlijke kwaliteiten worden beschreven.
- Heden: Het heden is omschreven in de knelpunten en het huidig krachtenveld. Het krachtenveld laat zien welke ontwikkelingen momenteel in een trendlijn spelen en wat zich daar wel of niet in voegt – gegeven de bestaande kwaliteiten. Bij de beschrijving van het krachtenveld wordt ook een relatie gelegd met actuele opgaven waar de gemeente voor staat.
- Toekomst: dit is de ‘agenda cultuurhistorie’. De agenda geeft aan wat de ambitie van cultuurhistorie in relatie tot nieuwe opgaven.
Vanuit het verleden, heden en toekomst volgen in het slothoofdstuk conclusies en aanbevelingen voor de omgevingsvisie.
Tredlijnen als onderlegger voor de omgevingsvisie
Het trendlijnenrapport is een mooi vertrekpunt voor de omgevingsvisie. De trendlijnen zijn een ‘gegeven’, ofwel de grondplaat die als uitganspunt gaat dienen. Hiermee spelen we direct in op de nieuwe omgevingswet die van ons verlangt dat cultuurhistorie een uitgangspunt is bij ruimtelijke ontwikkelingen. Er worden in het rapport aanbevelingen gedaan voor de omgevingsvisie die kunnen helpen bij de visie- en beleidsvorming. Nadrukkelijk zijn er geen keuzes gemaakt die een integrale belangenafweging vereisen, want dit komt pas in de omgevingsvisie zelf.
Er is een relatie gelegd met de opgaven waar de gemeente voor staat en de cultuurhistorische ontwikkeling. Opgaven waar het om gaat zijn bijvoorbeeld de energietransitie, de woningbouwopgave, welke ook vanuit de regio aan de gemeente wordt opgelegd (100.000 woningen in de regio Utrecht) en de bodemdaling en de gevolgen daarvan voor de landbouw.Doorde trendlijnen te gebruiken bij de integrale afweging omtrent deze opgaven kunnen we ontwikkelingen zo goed mogelijk laten aansluiten op de kwaliteiten die er al zijn.
Het gaat erom de afwegingen in samenhang te bezien. Per trendlijn worden suggesties gedaan wat betreft maat, schaal en karakter van ingrepen in het landschap. De trendlijnen voeden de discussie in relatie tot de cultuurhistorische rijkdommen van de gemeente. Het betekent dus niet dat de trendlijnen bepalen waar iets kan en waar niet.